Wlewy witaminowe
W naszej poradni leczenia bólu kwalifikujemy oraz wykonujemy dla naszych pacjentów wlewy z witaminy C oraz B complex jako leczenie uzupełniające do stosowanej farmakoterapii i innych metod leczenia bólu. Stosujemy je jako wspomagające leczenie koanalgetyczne w leczeniu bólów opornych na inne metody postępowania a także jako alternatywę dla polifarmakoterapii która może dawać działania niepożądane. Wlewy witaminowe są nie tylko skuteczną metoda wspomagającą ale także są relatywnie bezpieczne dla pacjenta.
Witamina C
Witamina C czyli Kwas askorbinowy jest rozpuszczalną w wodzie witaminą, która uczestniczy w licznych procesach metabolicznych ludzkiego organizmu. Jest to witamina egzogenna- nasz organizm nie potrafi jej sam wyprodukować i jesteśmy zależni od jej dostarczania z pożywieniem.
Witaminę C najczęściej z historii możemy kojarzyć się chorobą zwana szkorbutem . Szczególny problem mieli z tym marynarze, których dieta na morzu przez długi czas była bardzo uboga (pod koniec długiego rejsu do jedzenia mieli niemal wyłącznie solone mięso). Szkorbut zbierał prawdziwie śmiertelne żniwo. Dopiero pod koniec XVI w. zauważono, że spożywanie owoców cytrusowych czy cebuli zapobiega rozwojowi choroby. W dzisiejszych czasach praktycznie choroba ta nie występuję. Dzięki dość różnorodnej diecie spożywamy witaminę C w wystarczającej ilości by zapobiec tej chorobie.
Dziś większość z nas kojarzy witaminę C jako potencjalny lek stosowany wspomagająco w infekcjach. W praktyce kwas askorbinowy nie jest substancją która wykazuje bezpośrednie działanie przeciwwirusowe czy bakteryjne, ale z pewnością pomaga im zapobiegać jeżeli prowadzimy regularna suplementację i prawidłowo zbilansowaną dietę, szcególnie w okresie infekcyjnym. Najlepsze efekty profilaktyczne zauważono u osób uprawiających regularnie wysiłek fizyczny w niższych temperaturach. Sportowcy przy profilaktycznym przyjmowaniu witaminy C chorowali aż o połowę rzadziej niż osoby, które nie przyjmowały suplementów
Sama witamina C w organizmie jest naturalnym przeciwutleniaczem, przyspiesza gojenie ran i spowalnia proces starzenia się skóry. Bierze również udział w syntezie kolagenu. To jednak nie wszystkie zalety tej witaminy, bo w organizmie między innymi:
- hamuje krwawienie z dziąseł oraz rozwój próchnicy,
- obniża ciśnienie i poziom złego cholesterolu
- przeciwdziała rozwojowi miażdżycy
- uszczelnia naczynia krwionośne
- bierze udział w procesie syntezy kolagenu i dzięki temu zmniejsza ryzyko kontuzji, poprawia elastyczność stawów
- jest niezbędna do wydzielania składnika budulcowego kości, jej regularne przyjmowanie przeciwdziała osteoporozie
- jest aktywatorem licznych enzymów, w tym w wykorzystaniu przeciwbólowym bierze udział w syntezie peptydów wykorzystywanych przez organizm do produkcji endogennych opioidów czyli endorfin. Stad jej potencjalne działanie przeciwbólowe poprzez zmniejszenie zapotrzebowania na egzogenne opioidy
- bierze udział w syntezie części neuroprzekaźników, kortykosteroidów i w przemianach tyrozyny
- ułatwia przyswajanie żelaza z pożywieniem
- według niektórych doniesień witamina C podana dożylnie działa cytotoksycznie na komórki rakowe (ma właściwości przeciwnowotworowe). Cały czas trwają badania w tym zakresie. Dodatkowo stosowana w okresie chemioterapii i radioterapii zmniejsza nudności i wymioty po leczeniu onkologicznym
Zalecanie dzienne spożycie kwasy askorbinowego jest zależne od wieku oraz płci.
Witamina C dla dzieci od 1 do 3 roku życia powinna być podawana w dawce 40 miligramów na dobę.
Dzieci od 4 do 12 roku życia powinny przyjmować 50 miligramów na dobę. Dla starszych dzieci (od 13 do 18 roku życia) podział jest zależny od płci.
• Dziewczynki: zalecana dzienna dawka to 65 miligramów na dobę,
• Chłopcy: zalecana dawka to 75 miligramów.
Kobiety powyżej 19 roku życia powinny przyjmować 75 miligramów, a mężczyźni 90 miligramów na dobę. To są oczywiście zalecane minimalne dawki wymagane do zachowania homeostazy organizmu.
Z uwagi na dobrą rozpuszczalność w wodzie podawanie większych dawek witaminy C jest z reguły dobrze tolerowane przez organizm.
Potencjalne wykorzystanie wlewów z Witaminy C w ramach postępowania przeciwbólowego
• poprawa efektu analgetycznego u pacjentów stosujących leki opioidowe w zespołach bólowych o rożnej etiologii w tym z przyczyn nowotworowych i nienowotworowych
• choroby reumatoidalne o podłożu autoimmunologicznym przebiegające z zajęciem stawów.
• zespoły bólowe w fibromialgii
• oporny ból neuropatyczny
• bóle w ostrym półpaścu oraz bóle przewlekłe popłópaścowe
• CRPS czyli zespół Sudecka lub algodystrofia współczulna
• bóle głowy i twarzy o różnej etiologii
Jak wygląda kwalifikacja do wlewu?
Wymagana jest konsultacja lekarska, gdzie lekarz zbiera wywiad, przeprowadza badanie fizykalne oraz w zależności od potrzeby zleca badania dodatkowe. Może być konieczne wykonanie oznaczenia poziomu witaminy C w organizmie w trakcie terapii. Po zakwalifikowaniu do terapii, lekarz ustala dawkę podawanej witaminy C dożylnie – najczęściej są to dawki między 10-25g podanej w powolnym wlewie dożylnym. Wlewy przeprowadza się najczęściej co 7-10 dni lub rzadziej w zależności od wskazań oraz uzyskanych efektów terapeutycznych. Wlew trwa ok 30-45minut. W tym czasie pacjent jest nadzorowany przez wykwalifikowany personel medyczny. Po zakończonym wlewie pacjent może wrócić do swoich codziennych obowiązków. W dniu infuzji i kolejnych dniach zaleca się odpowiednie lub zwiększone nawodnienie organizmu. Witamina C jest usuwana z organizmu głównie przez nerki dlatego optymalne nawodnienie jest tutaj ważnym elementem terapii.
Witaminy B
Wlewy z witamin B complex – obejmują wiele wskazań z czego w kręgu zainteresowania w leczeniu bólu najczęściej wykorzystujemy w schorzeniach neurologicznych przebiegających z uszkodzeniem włókien nerwowych oraz nieprawidłowym przewlekłym pobudzeniu nocyceptywnego układu nerwowego.
Jakie mamy witaminy z grupy B?
- witamina B1 – tiamina,
- witamina B2 – ryboflawina,
- witamina B3 – niacyna (znana także jako witamina PP),
- witamina B4 – cholina,
- witamina B5 – kwas pantotenowy (pantoteinian wapnia)
- witamina B6 – pirydoksyna,
- witamina B7 – biotyna (nazywana również witaminą H),
- witamina B8 – inozytol,
- witamina B9 – kwas foliowy,
- witamina B12 – kobalamina.
Witaminy z grupy B wspierają nasz organizm na wielu płaszczyznach funkcjonowania. Wpływają na nasz poziom energii, przemianę materii, sprawność myślenia, a także zdrowie włosów, skóry i paznokci. Każda z nich pełni swoją własną rolę, jednak ich działanie często się uzupełnia. Wśród korzystnych właściwości witamin B Complex można wymienić:
- obniżenie poziomu zmęczenia,
- zachowanie metabolizmu energetycznego na odpowiednim poziomie,
- utrzymanie odpowiedniego funkcjonowania układu odpornościowego,
- prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego,
- wsparcie sprawności umysłu,
- wpływ na zdrowy wygląd i wzrost włosów i paznokci,
- utrzymanie skóry w dobrej kondycji.
Wskazania do infuzji witamin B Complex w poradni leczeniu bólu mogą być następujące
- choroby zwyrodnieniowe stawów – zwłaszcza witaminy B3 (niacyna), B9 ( kwas foliowy), B12 (kobalamina)
- reumatoidalne zapalenie stawów – zwłaszcza witamin B6 (pirydoksyna) zmniejsza markery stanu zapalnego
- bóle neuropatyczne zwłaszcza w przebiegu polineuropatii różnego pochodzenia np. powirusowych, polekowych, po toksynach, poalkoholowych, polineuropatii cukrzycowej itp. – szczególnie witaminy B1,B6, B9. B12
- bóle pleców i karku o etiologii mięśniowo-powięziowej oraz neurogennej
- neuralgie nerwu trójdzielnego, twarzowego
- rwa kulszowa
- fibromialgia
Jak wygląda kwalifikacja do wlewu?
Wymagana jest konsultacja lekarska, gdzie lekarz zbiera wywiad, przeprowadza badanie fizykalne oraz w zależności od potrzeby zleca badania dodatkowe. Może być konieczne wykonanie oznaczenia poziomu witamin B w organizmie w trakcie terapii. Po zakwalifikowaniu do terapii, lekarz ustala schemat stosowania infuzji witamin B complex w monoterapii lub w połączeniu z innymi lekami. Wlewy przeprowadza się najczęściej co 7-10 dni lub rzadziej w zależności od wskazań oraz uzyskanych efektów terapeutycznych. Wlew trwa ok 30-45minut. W tym czasie pacjent jest nadzorowany przez wykwalifikowany personel medyczny. Po zakończonym wlewie pacjent może wrócić do swoich codziennych obowiązków.
Jakie mogą być działania niepożądane?
Działania niepożądane występują niezmiernie rzadko i jeżeli wystąpią są łagodne. Może wystąpić:
- reakcja uczuleniowa – najczęściej na dodatkowe składniki np. konserwujące
- ból w miejscu infuzji, miejscu wenflonu
- miejscowe zakażenia skóry
- objawy hiperwitaminozy zwłaszcza w przypadku kiedy pacjent dodatkowo stosuje suplementy diety, o których nie poinformuje na wizycie.
Jakie mogą być działania niepożądane?
Działania niepożądane występują niezmiernie rzadko i jeżeli wystąpią są łagodne.
Mogą wystąpić:
• reakcja uczuleniowe – najczęściej na dodatkowe składniki np. konserwujące
• ból w miejscu infuzji, miejscu wenflonu
• miejscowe zakażenia skóry
• najważniejszym działaniem niepożądanym może być zaostrzenie kamicy nerkowej. Kwas askorbinowy jest wydalany z moczem i jego podwyższone stężenie przy zbyt częstych infuzjach może być także przyczyna kamicy układu moczowego.
Dlatego najważniejszym względnym przeciwwskazaniem jest niewydolność nerek i kamica układu moczowego. W naszej placówce przed kwalifikacja do leczenia witaminą C często wykonujemy rutynową ocenę USG nerek w poszukiwaniu cech kamicy. W uzasadnionych przypadkach można monitorować parametry nerkowe laboratoryjnie.
Sprawdź również
